Pinuno ng mga Unang Pag-aalsa

Pinuno ng mga Unang Pag-aalsa

Lakandula 

 

Nang dumating si Legazpi sa Pilipinas ay naging maayos ang pamamahala nito sa Maynila. Nang dumating si Gobernador Heneral Lavezares ay binawi nito ang mga ipinangako ni Legazpi kay Lakandula na hindi pagbabayarin ng buwis at sapilitang paggawa ang kaniyang mga kaanak. Ito ang dahilan ng paghihimagsik ni Lakandula laban sa mga Español noong 1574. 

 

Rajah Sulayman 

 Matapang na Hari ng Maynila noon si Rajah Sulayman. Nang dumaong ang barko sa baybayin ng Maynila lulan ng mga sundalong Español na pinamunuan ni Martin de Goiti at Kapitan Juan de Salcedo noong 1570 ay nagpadala ito ng mensahero upang ialok ang mapayapang kasunduan. Nakipagkasundo ang matapang na Hari ng Maynila sa pamamagitan ni Rajah Lakandula na kaniyang tiyuhin. Hindi tumupad ang mga Español sa kanilang kasunduan, kaya muling nag-alsa si Rajah Sulayman sa mga Español. Namatay si Rajah Sulayman sa labanan noong ika-3 ng Hunyo 1571 sa Tondo, Maynila. Magat Salamat Matapang na anak ni Rajah Sulayman si Magat Salamat. Nakita ni Magat Salamat ang mga pang-aabuso ng mga Español sa kaniyang mga kababayan. Sumulat si Magat Salamat sa opisyal ng mga Español upang ipaalam ang mga pang-aabusong taliwas sa napagkasunduan ng mga pinuno. Subalit hindi inintindi ng opisyal ang kaniyang sulat. 

 Nag-isip ng paraan si Magat Salamat kung paano mapaalis ang mga Español subalit nalaman ito ng mga Español. Hinuli ng mga Español ang mga pinuno ng grupo kasama si Magat Salamat at silang lahat ay pinatay. 

 

Tamblot 

 Katutubong pari ng Isla ng Bohol si Tamblot. 

Pinamunuan niya ang mga katutubong Boholano na mag-aklas at labanan ang mga Español upang maibalik ang relihiyong kanilang kinagisnan.

 Natalo sa labanan ang pangkat ni Tamblot sa malakas na puwersa ng mga Español at siya ay namatay. 

 Juan Sumuroy 

 Juan Sumuroy ay tubong Samar Nang utusan sila ng alcalde mayor ng Samar na si Gobernador Heneral Diego Fajardo na ipadala sa Cavite para sa sapilitang paggawa ng barko ay tumutol si Sumuroy bilang pinuno ng grupo. Umabot ng isang taon ang pag-asa ng grupo ni Sumuroy bago ito nahuli. 

 Francisco Maniago 

 Pinamunuan ni Francisco Maniago ang pag-aalsa sa Pampanga dahil sa sapilitang paggawa ng galyon, pagtatrabaho trosohan, at hindi makatarungang pagbayad ng mga Español sa mga inaning palay ng mga sa ng katutubo. Natigil ang pag-aalsa nang pangakuan sila mga Español na babayaran sa kanilang mga paglilingkod at hahayaang gumawa sa kanilang mga bukirin.

 

Francisco Dagohoy 

 Ayon sa mga salaysay, ang pag-aalsa ni Dagohoy ang pinakamatagal na pag-aalsa sa kasaysayan laban sa mga Español na umabot sa 85 taon. Tinanggihan ng mga paring Español ang kahilingan ni Dagohoy na bigyan ng Kristiyanong libing ang kaniyang kapatid. Ito ang simula ng pag-alsa ni Dagohoy sa Bohol. Hinikayat niya ang mga mamamayan ng Bohol na sumama sa kaniyang paghihimagsik. 

 Diego Silang at Gabriela Silang 

 Nang una ay nanilbihan si Diego Silang sa mga pari bilang utusan. Nakita ni Diego Silang ang kahinaan ng mga Español sa labanan sa pagitan ng mga kawal buhat sa Britanya nang isinuko ng mga Español ang Maynila sa mga bagong mananakop. Naisip ni Diego na kaya nilang kalabanin ang mga Español. Dito niya hinikayat ang kaniyang mga kababayan sa Vigan na labanan ang mga Español. Noong Disyembre 1762, naitaboy ni Diego Silang sampu ng kaniyang mga kasama ang mga pinuno ng mga Español na namuno sa Ilocos Sur. Umanib sa kaniya ang mga kalapit na lalawigan at hindi sila nagbayad ng buwis sa mga Español. Isang tao ang inupahan ng mga Español na nagtraydor kay Diego na nagngangalang Vicos at binaril nito si Diego nang nakatalikod. Ipinagpatuloy ni Gabriela Silang ang laban ng kaniyang asawa na si Diego Silang nang mamatay ito. Naghimagsik din siya laban sa mga Español. Subalit laman ito ng mga Español at siya'y hinuli at binitay noong Setyembre 20, 1763. 

 Ang Pag-alsa ni Palaris

 Naghimagsik din ang mga taga-Pangasinan sa pamumuno ni Juan de la Cruz Palaris noong 1762. Ang pagmamalabis ng mga Español sa pangongolekta ng buwis ang dahilan ng pag-alsa o paghihimagsik ng mga taga-Pangasinan. Nang matalo ng mga Ingles ang mga Español sa labanan nang pasukuin nito ang Maynila ang nagtulak kay Palaris na maaari nilang matalo ang mga Español. Sa pamumuno ni Palaris ay lumaganap ang himagsikan laban mga Español sa Dagupan, Bayambang, at iba pang bayan. Namuno si Palaris nang halos isang taon sa kaniyang nasasakupan. Nang umalis ang mga Ingles at namatay si Gabriela Silang ay sunod na tinugis si Palaris ng mga Español at pinatay taong 1764. 

 Ang Pag-alsa ni Apolinario de la Cruz (Hermano Pule)

 Kilala sa palayaw na Hermano Pule si Apolinario de la Cruz. Bata pa man siya ay nais na niyang maging pari. Noong 1840, itinatag ni Hermano Pule ang relihiyon. isang kapatirang Cofradia de San Jose, isang samahan na patungkol sa relihiyon. Dumami ang umanib sa samahang itinatag niya. Ang samahang ito ay hindi kinilala ng mga Español kaya tinugis si Hermano Pule. Nakatakas si Hermano Pule at bumalik sa Tayabas. Ginawa niyang lider ang sarili sa mga dumaraming tagasunod sa kaniya. Nagalit ang mga Español kaya nagpadala ito ng mga tutugis at lalaban kay Hermano Pule. Natalo ang mga Español sa labanan kaya nagpadala uli ng mga kawal ang mga Español upang sugpuin si Hermano Pule. Naabutan si Hermano Pule sa isang madugong labanan sa Alitao, Tayabas at dito napatay ang pinuno ng samahang Cofradia de San Jose noong ika-4 ng Nobyembre 1841.