Ang Kasunduan sa Biak-na-Bato

Sinang-ayunan ni Emilio Aguinaldo ang Saligang Batas na inihanda ni Isabelo Artacho at Felix Ferrer. Nabuo ang Republika ng Biak-na-Bato at nahirang na Pangulo si Aguinaldo.

Sa gitna ng rebolusyon, si Pedro Paterno, isang Pilipinong mestizo at mayamang abogado ay hinikayat ni Aguinaldo na makipagnegosasyon sa mga Español upang matigil ang labanan. Ang mapayapang kasunduan na tinawag na Kasunduang Biak-na-Bato ay nilagdaan ni Gob. Hen. Primo de Rivera at Aguinaldo noong Disyembre 15, 1897.

Layunin ng Kasunduang Biak-na-Bato

1.Boluntaryong pagtapon kay Aguinaldo at iba pang rebolusyonaryo sa Hong Kong

2.Pagbayad ng Spain ng Php800,000 sa mga Rebolusyonaryo 3. Pagbayad ng Spain ng Php900,000 sa mga sibilyan na nagdusa sa

himagsikan

4. Pagsuko ni Aguinaldo pati na ang mga armas ng hukbo

Habang nasa Hong Kong ay pinagpatuloy pa rin ni Aguinaldo ang kaniyang layunin. Bumili siya ng dagdag na armas. Nagpatuloy pa rin ang gulo at karahasan at hindi rin binayaran ng mga Español ang mga Pilipino ayon sa kasunduan.

Ang kasunduan ng Biak-na-Bato ay nalabag ng magkabilang panig dahil sa hindi nila pagsunod sa mga napagkasunduan.

Si Aguinaldo at ang kaniyang pangkat ay umalis sa Biak-na-Bato bilang katuparan sa napagkasunduan. Ang halagang Php400,000 na paunang ibinigay ng pamahalaang Español ay dala ni Aguinado nang magtungo sa Hong Kong.

Kulang ang perang ibinigay ng pamahalaang Español na umabot lang sa Php600,000. Marami rin sa mga kawal na Pilipino ang hindi naisuko ang armas. Hindi nahinto ang labanan. Ang perang nakuha ni Aguinaldo ay ibinili ng karagdagang armas para sa mga Pilipino habang nasa Hong Kong.

Tagumpay ng mga Pilipino Laban sa Spain at Pagdating ng Bagong Mananakop na Amerikano

Ang digmaan ng Spain at United States of America sa Cuba noong 1895 ang nagpahina sa mga Español. Lumaya ang mga taga-Cuba sa pananakop ng mga Español dahil sa suporta ng mga Amerikano. Nagpahayag ng pakikidigma ang United States of America sa Spain matapos pasabugin ng Spain ang barkong Maine, isang barkong pandigma ng mga Amerikano habang nakadong sa daungan ng Havana, Cuba. Maraming sundalong Amerikano ang namatay sa pangyayaring ito. Nagpahayag ng pakikidigma ang USA sa Spain noong Abril 24, 1898.

Ipinag-utos ni Theodore Roosevelt kay Commodore George Dewey na bombahin ang mga barkong pandigma ng Spain sa Maynila. Natalo ang mga Español sa labanang ito dahil sa kawalan ng kahandaan at malalakas na armas ng mga Amerikano noong Mayo 1, 1898 sa pamumuno ni Admiral Patricio Montojo.

Naging daan ito upang maging kakampi ng mga Pilipino ang mga Amerikano. Nangako ang mga Amerikano na tutulong upang mapalaya ang mga Pilipino sa kamay ng mga Español. Tiniyak ni Spencer Pratt (isang Amerikanong konsul ng Singapore) na hindi nila hangad na sakupin ang Pilipinas.

Kinumbinse ni Commodore George Dewey si Hen. Emilio Aguinaldo na bumalik sa Pilipinas at kalabanin ang mga Español. Nagtiwala si Aguinaldo sa mga sinabi ni George Dewey kaya bumalik siya sa Pilipinas mula sa Hong Kong dala ang mga biniling armas lulan ng barkong McCullough.

Ngunit lingid sa kaalaman ni Aguinaldo, noon pa man ay ipinag-utos na ni William McKinley (pangulo ng USA) ang pagsakop sa Pilipinas.

Sa magkasamang puwersa ng mga Amerikano at Pilipno ay natalo nila ang mga Español.

powerpoint ----- Download here

https://docs.google.com/presentation/d/1GaM31zzuFlHL6a5T_9mfiktXfEWGduDl/edit?usp=sharing&ouid=102296229884310232324&rtpof=true&sd=true